W szkołach na całym świecie stosuje się system oceniania uczniów, który ma na celu mierzenie ich postępów i osiągnięć. Jednakże, nie wszyscy zgadzają się z koniecznością wprowadzenia takiego systemu w edukacji. Czy rzeczywiście muszą być oceny w szkole?
Rola ocen w systemie edukacji
Czy w szkole muszą być oceny? To pytanie, które od lat budzi kontrowersje i spory. Część ludzi uważa, że system oceniania jest niezbędny do motywowania uczniów do nauki oraz stanowi sposób na mierzenie ich postępów. Inni z kolei twierdzą, że takie podejście prowadzi jedynie do stresu i presji nauczycieli oraz uczniów.
Rola ocen w systemie edukacji jest tematem bardzo szerokim i skomplikowanym. Z jednej strony są to narzędzia pozwalające na śledzenie postępów każdego ucznia indywidualnie oraz porównywanie wyników między nimi a tym samym wyłanianiem tych najzdolniejszych lub potrzebujących pomocy dzieci.
Z drugiej strony jednak wiele osób krytykuje ten sposób mierzenia osiągnięć, argumentując swoją opinię tym, że często uczeń zdobywając wysoką notę koncentruje się tylko na opanowaniu materiału umożliwiającego mu uzyskanie tej właśnie liczby punktowej bez rozumienia go dokładniej albo zapominając wcześniej przyswojone informacje po upływie czasu egzaminacyjnego.
Wiele badań pokazuje również negatywny wpływ nadmiernego podkreślenia znaczenia dobrego wyniku końcowego – np: niedostateczne powodowanie frustracji czy poczuciu własnej wartości i kompetencji. Zdaniem niektórych ekspertów w dziedzinie edukacji, oceny zamiast motywować uczniów do nauki, powodują u nich lęk przed porażką oraz skupienie na uzyskiwaniu dobrego wyniku kosztem prawdziwej chęci poznania.
Warto jednak podkreślić, że systematyczne mierzenie postępów jest ważnym elementem procesu uczenia się – dzięki temu zarówno nauczyciel jak i rodzice mogą zobaczyć czy dziecko nadąża za resztą klasy lub co może wymagać dodatkowych ćwiczeń.
Istnieją również inne sposoby pomiaru osiągnięć szkolnych niż tylko przyznawanie not. Jednym ze sposobów są tzw.: opisywanie umiejętności zawartych w programach szkolnych albo wykorzystywanie testowania formatywnego (czyli takiego które ma charakter diagnostyczny a nie końcowej oceny).
Inną propozycją dla zmian systemu edukacyjnego jest przejście od „oceniania” do “ewaluacji”. Ocenianiem nazywa się podejście polegające na dokonywaniu miary jedynym kryterium np: procentowym udziałem poprawnie rozwiązanych zadań egzaminacyjnych. Ewalucja natomiast to bardziej rozbudowane spojrzenie obejmujące więcej czynników wpływających np: indywidualny sposób przyswojenia materiału przez ucznia, jego postępy w trakcie roku szkolnego a także okoliczności zewnętrzne wpływające na proces uczenia się.
Warto podkreślić również fakt, że system edukacji nie powinien skupiać się tylko i wyłącznie na ocenianiu. Nauczyciele powinni stawiać sobie za cel przede wszystkim rozwijanie u swoich uczniów umiejętności myślenia krytycznego oraz samodzielności – co w dalszej perspektywie może mieć znacznie większy wpływ niż samo opanowanie konkretnej wiedzy przedmiotowej.
Podsumowując: Czy w szkole muszą być oceny? To pytanie bez jednoznacznej odpowiedzi. Systematyczna ewaluacja osiągnięć jest ważnym elementem nauki ale podejście polegające tylko i wyłącznie na docelowym wyniku końcowym często prowadzi do negatywnych konsekwencji dla zarówno dla dziecka jak i całego systemu edukacyjnego jako takiego. Istnieją jednak sposoby mierzenia postępów które uwzględnią indywidualny sposób pracy każdego ucznia oddając bardziej realny obraz stanu ich zdolności poznawczych czy też ich potrzeb rozwojowych . Wskazane byłoby również abyśmy poszerzali nasze spojrzenie na to czego chcemy od dzieci by wymagało ono oprócz samego uzyskanie wysokich not ale pokazywałoby nam rzeczywiście gdzie są mocne strony danej osoby i jak je rozwijać.
Wezwanie do działania: Zachęcamy do wyrażenia swojego zdania na temat obowiązkowości ocen w szkole i udziału w dyskusji na ten temat. Podziel się swoimi przemyśleniami i argumentami, abyśmy mogli lepiej zrozumieć różne perspektywy dotyczące tego zagadnienia.
Link tag HTML: Kliknij tutaj
