Szkole podstawowej dawniej często mówiono szkoła powszechna lub szkoła elementarna. Były to placówki edukacyjne, które zapewniały dzieciom w wieku od 7 do 14 lat podstawową edukację ogólną. Ich zadaniem było nauczenie uczniów czytania, pisania oraz liczenia, a także rozwijanie ich umiejętności społecznych i kulturowych. W Polsce pierwsza taka szkoła powstała już w XVI wieku i była finansowana przez Kościół katolicki. Od tamtej pory system oświaty ewoluował i zmieniał się wielokrotnie, jednakże idea kształcenia najmłodszych pozostaje niezmienna – uczyć je poznawać świat oraz przygotować do dalszej nauki życia zawodowego czy akademickiego.
Szkoła ludowa
Szkolnictwo w Polsce ma długą i bogatą historię, która sięga już kilku wieków. Jednym z najważniejszych etapów edukacji jest szkoła podstawowa, czyli pierwszy stopień kształcenia dzieci. Jednakże nie zawsze nazywano ją tak jak dziś – nazwy te zmieniały się przez lata.
Początki polskiej oświaty datują się na XVI wiek, a jedną z form nauki była tzw. „szkoła ludowa”. Były to placówki prowadzone przez kościół katolicki lub ewangelicki dla mieszkańców danego miasta czy wsi. W tej formie edukacji uczyło się przede wszystkim religii oraz umiejętności potrzebnych do codziennego życia.
W XIX wieku powstały pierwsze publiczne szkoły ludowe finansowane ze środków państwa i gminy lokalnej – stąd ich pełna nazwa brzmiała „publiczna szkoła elementarna” lub po prostu „elementarka”. Uczono tam języka polskiego (wcześniej lekcje odbywały sie tylko po niemiecku), matematyki oraz przyrodniczych podstaw.
Okres II Rzeczypospolitej to kolejny ważny moment dla naszej oświaty: wprowadzenie reform Janausz Korczaka skutkowało zmianami we wszelkich typach placówek edukacyjnych (m.in.: obowiązek 6-letniej szkoły podstawowej). Wówczas zaczęto używać określenia „szkoła powszechna” lub po prostu „początkowa”.
Po II wojnie światowej, kiedy Polska znalazła się pod panowaniem komunistycznym, oświata została gruntownie zmieniona. Szkoły były już prowadzone przez państwo i nazywano je: „siedmioklasowa szkoła ogólnokształcąca”, co odzwierciedlało faktyczną liczbę klas (od 1 do 7).
W latach osiemdziesiątych XX wieku wprowadzono tzw. reformę nauczania – powstał nowy program edukacyjny oraz nazewnictwo placówek. Szkolnictwo obejmujące pierwszy etap nauki przemianowano na „ośmioletnią szkołę podstawową”. Zintegrowane klasy I-III i IV-VI nazwano natomiast odpowiednio oddziałami niższymi i wyższymi.
Obecna forma nomenklatury pozostała bez większych zmian aż do dzisiaj – mamy więc nadal jednoimienną ośmioletnią szkolę podstawow
Należy jednak dodać, że to nie tylko oficjalne określenia decydowały o funkcjonowanie danej placówki czy sposób jej prowadzenia – istotnym czynnikiem był też kontekst historyczny danego momentu (np.: trudności finansowe czy okupacja) oraz poziom dostępności do edukacji dla różnych grup społecznych.
Warto zwrócić uwagę, że nazewnictwo szkół podstawowych zmieniało się wraz z ewolucją naszego kraju i jego kultury. Każdy etap miał swoje cechy charakterystyczne – od „szkoły ludowej” aż do współczesnej ośmioletniej placówki. Dzisiaj szkoła podstawowa to ważny element polskiego systemu edukacyjnego, którego rozwój jest nadal istotnym wyzwaniem dla całego społeczeństwa.
Wezwanie do działania: Sprawdź, jak dawniej nazywano szkołę podstawową na stronie https://www.mamopedia.pl/.
Link HTML: MamoPedia
